Ông A không phải là trường hợp duy nhất có thể nhớ về cái chết của mình. Gần 50% những người được khảo sát đều nhớ đã thấy một điều gì đó. Đó gọi là cảm giác khi chết.
Nhưng không giống như ông A, những người khác chứng kiến các sự kiện không liên quan đến cái chết của họ.
Thay vào đó, họ nhìn thấy những ảo giác và những cảnh tượng như trong mơ.
Parnia và các đồng nghiệp đã phân loại những cảnh này ra thành 7 loại:
- Những cảnh gây sợ hãi
- Nhìn thấy động vật hoặc cây cối
- Nhìn thấy ánh sáng
- Cảnh bạo lực
- Những cảnh quen thuộc nhưng không rõ là ở đâu
- Nhìn thấy gia đình
- Nhìn thấy các sự kiện xảy ra quanh mình sau khi tim ngừng đập
Có những người nói họ cảm thấy sợ hãi và thấy mình bị trừng phạt.
Một người cho biết: “Tôi đã trải qua một buổi lễ … Và trong buổi lễ này, tôi đã bị thiêu sống”.
“Tôi nhìn thấy bốn người đàn ông khác, và những ai từng nói dối phải chết … Tôi thấy những người nằm trong quan tài bị thiêu sống.”
Một người khác kể lại rằng mình bị “dìm xuống nước sâu”, trong khi một người khác nói “tôi được báo rằng mình sắp chết và cách nhanh nhất để chết là hô lên từ ngắn nhất có thể nhớ được”.
Tuy nhiên, một số người khác lại trải qua cảm giác trái ngược hoàn toàn.
22% số người được khảo sát nói họ cảm thấy “thanh thản và dễ chịu”.
Một số khác nói họ nhìn thấy nhiều cây cối hoặc sinh vật, trong khi có người cho biết họ nhìn thấy “một thứ ánh sáng tuyệt vời” hoặc thấy mình được đoàn tụ với gia đình.
Số khác thì nói họ chứng kiến những cảnh quen thuộc.
“Tôi cảm giác như tôi biết người ta sắp làm gì trước khi họ làm điều đó”.
Mặc dù “con người ta rõ ràng là có những trải nghiệm nhất định vào thời điểm chết”, Parnia nói, nhưng cách họ diễn giải những trải nghiệm đó còn phụ thuộc vào tiểu sử và niềm tin của từng người.
Những bệnh nhân từ Ấn Độ có thể quay về từ cõi chết và nói họ đã nhìn thấy Thần Krishna, trong khi những người từ Hoa Kỳ có thể cũng có cùng trải nghiệm, nhưng lại cho rằng họ đã nhìn thấy Chúa.
“Nếu một người bố tại Hoa Kỳ nói với con mình rằng: ‘Khi chết đi, con sẽ thấy Chúa và Chúa sẽ mang đến cho con đầy tình thương’, dĩ nhiên người con sẽ cho rằng mình đã thấy điều đó”, Parnia nói.
“Anh ta sẽ hồi tỉnh và kể rằng ‘bố đã nói đúng, con rõ ràng là đã nhìn thấy Chúa!”.
“Thế nhưng có ai trong chúng ta biết Chúa hình dáng ra sao?”
“Tất cả những điều này, tất cả những quan niệm về linh hồn, về thiên đường và địa ngục – tôi thật sự không biết lý giải chúng ra sao”.
“Và có hàng nghìn cách để lý giải về chúng, tùy thuộc nơi bạn sinh ra và lớn lên”, ông nói thêm.
“Thế nhưng tôi nghĩ rằng điều quan trọng là chúng ta cần đưa những vấn đề này ra khỏi giới hạn về tâm linh, và nghiên cứu chúng một cách khách quan”.
