Chân dung Hoàng Nguyệt Anh – người vợ ‘ma chê quỷ hờn’ của Gia Cát Lượng cho đến nay vẫn còn tranh cãi, mặc dù tài năng của bà không thể phủ nhận.
Gia Cát Lượng (191 – 234), tự Khổng Minh, hiệu Ngọa Long tiên sinh, quê tại huyện Dương Đô, quận Lang Nha (nay thuộc huyện Nghi Nam, tỉnh Sơn Đông).
Ông là một nhà chính trị, quân sự, chiến lược, ngoại giao kiệt xuất thời Tam quốc. Ông được hậu thế nhắc tới với một niềm kính tôn tột bậc không chỉ bởi trí tuệ và tài năng lỗi lạc, mà còn vì lòng trung nghĩa sắt son.
Tuy nhiên, có một vấn đề cho đến nay vẫn còn nhiều tranh cãi là về người vợ Hoàng Nguyệt Anh của ông. Trong khi vợ Gia Cát Lượng được bình chọn là một trong 5 phụ nữ xấu ma chê quỷ hờn trong lịch sử Trung Quốc, thì cũng có luồng ý kiến cho rằng dung mạo Hoàng Nguyệt Anh vô cùng xinh đẹp.
Chuyện về việc Gia Cát Lượng biết đến và cầu hôn Hoàng Nguyệt Anh cũng có nhiều phiên bản khác nhau. Tuy nhiên, chúng được bắt nguồn từ câu chuyện có thật là Hoàng Nguyệt Anh là con gái duy nhất của viên ngoại Hoàng Thừa Ngạn. Mô tả về Hoàng Nguyệt Anh là tóc vàng, da đen, mặt lại rỗ hoa, nói chung rất là khó coi.
Mặc dù vậy, Hoàng Nguyệt Anh là cô gái tài năng, tinh tế hơn người.
Một giai thoại rằng khi Gia Cát Lượng đến nhà họ Hoàng chơi theo lời mới của Hoàng Thừa Ngạn, vừa bước qua cổng thì một con chó lớn xồ ra, Lượng sợ quá suýt vấp ngã. Tiếp đó một con hổ lớn nhảy tới, Lượng vội quay đầu chạy, thấy hổ không đuổi theo mới dừng bước và quay lại, thì ra cả chó và hổ đều làm bằng gỗ.
Hoàng Thừa Ngạn mời Lượng vào nhà, ngồi chưa yên chỗ thì một người hầu ra rót trà, nhìn kỹ thì đó cũng là người gỗ.
Gia Cát Lượng tỏ vẻ khâm phục Hoàng Thừa Ngạn, nhưng ông nói những cỗ máy đó là do con gái làm. Lượng thất kinh, thì ra tiểu thư là người tài hoa như thế, ông không dám chê xấu nữa.
Lại có giai thoại khác nói rằng để thử thách Gia Cát Lượng, Hoàng Nguyệt Anh đưa ra hàng loạt câu hỏi cốt để đức lang quân tương lai bật lên trí tuệ minh mẫn lẫn đức độ của mình. Để chiếm được trái tim người phụ nữ tài giỏi này, Gia Cát Lượng dốc hết tâm lực, tài trí, cuối cùng cũng thuyết phục được thiên kim tiểu thư họ Hoàng.
Cũng có giai thoại đồn rằng Hoàng Nguyệt Anh là người phụ nữ xinh đẹp mỹ miều nhưng vì muốn thử lòng quân tử, muốn tìm được một đấng phu quân như ý nên đã phải đeo mặt nạ xấu xí. Thật ra, bà là người có nhan sắc nhiều người phải ghen tị.
Qua nhiều lần thử thách, cuối cùng bà đã chọn được Gia Cát Lượng, là người mà bà nguyện cả đời nâng khăn sửa túi. Sau này, khi ra ngoài, bà vẫn mang mạng che mặt nên người ta cũng không biết thực hư thế nào…
Cho tới ngày nay, giai thoại thú vị về Gia Cát Lượng và Hoàng Nguyệt Anh nhiều không kể xiết. Kể cả sự thực về nhan sắc của Gia Cát phu nhân vẫn còn khiến hậu thế phải tốn nhiều giấy mực tranh cãi. Nhưng thứ quý giá mà Gia Cát Lượng và Hoàng Nguyệt Anh để lại cho đời ấy chính là nghĩa tình chồng vợ chung thủy từ thuở hàn vi tới ngày nhung gấm.