Dậy thì sớm khi nào cần điều trị? Phần lớn trường hợp bé gái còn nhỏ nhưng có kinh nguyệt mới được đưa đi khám, trong khi có nhiều dấu hiệu dậy thì trước kinh nguyệt.
Thời điểm dậy thì không phải tính từ khi xuất hiện kinh nguyệt hoặc có thể xuất tinh, mà tính từ khi cơ thể mọc lông mu, ngực, âm vật, dương vật phát triển. Vì thế, nhiều trẻ có kinh nguyệt hoặc xuất tinh ở độ tuổi 12-13 nhưng đã có dấu hiệu mọc lông mu, phát triển ngực ở những năm trước đấy.
Đối với trẻ gái, các dấu hiệu dậy thì thường bắt đầu từ 8 tuổi, còn nam là 10 tuổi (ở Việt Nam còn ở các nước trên thế giới nam thường là 9 tuổi). Nếu xuất hiện các dấu hiệu dậy thì trước độ tuổi đó sẽ được coi là dậy thì sớm.
Dấu hiệu dậy thì ở nữ thường xuất hiện các biểu hiện như vùng tuyến vú phát triển, bắt đầu có lông mu, thay đổi tâm lý… còn nam thường là vỡ tiếng, tinh hoàn, dương vật phát triển, xuất hiện ria mép, trứng cá, lông mu…
Dậy thì sớm được phân thành hai loại là dậy thì sớm thật và dậy thì sớm giả. Dậy thì sớm có nhiều trường hợp do sự kích hoạt của não, nguyên nhân do u não, tổn thương não, teo não, động kinh, u nang buồng trứng, u tuyến thượng thận… rất dễ dẫn đến tử vong, cần lập tức tiến hành phẫu thuật.
Dậy thì sớm giả (vô căn) là do hormon sinh dục, ở bé gái là u nang buồng trứng, bé trai là do tăng sản thượng thận bẩm sinh, cần điều trị bằng thuốc.
Dậy thì sớm khi nào cần điều trị?
Dậy thì sớm thật thường ít khi do bệnh. Tùy theo từng trường hợp, các bác sĩ chuyên khoa sẽ chỉ định dùng thuốc hay không.
Cách thức để điều trị là dùng một thuốc đồng vận LHRH hoặc đồng vận GnRH (GnRHa). Thuốc này tạo ra hiệu ứng sinh học trên tuyến yên, dẫn đến ngắt tín hiệu từ não đến buồng trứng hoặc tinh hoàn, làm dừng quá trình sản xuất hocmon sinh dục do đó làm chậm hoặc dừng bệnh dậy thì sớm.
Thuốc thường được tiêm vào trong cơ (tiêm bắp sâu). Có 2 loại: tiêm 1 mũi tác dụng kéo dài 28 ngày hoặc tiêm một mũi tác dụng kéo dài trong 3 tháng. Các bác sỹ sẽ lựa chọn thuốc phù hợp với tình trạng bệnh của từng trẻ sau khi đã trao đổi kỹ với gia đình.
Trong khoảng 2 tuần sau mũi tiêm đầu tiên, một vài triệu chứng có thể xuất hiện như: thay đổi tính khí, tăng nhẹ kích thước tuyến vú và ra máu âm đạo nhẹ. Những triệu chứng này có thể biến mất sau vài tuần.
Bé sẽ được theo dõi trong suốt quá trình điều trị. Điều trị thường xuyên và chính xác theo hướng dẫn của bác sỹ là rất quan trọng, ảnh hưởng đến kết quả điều trị của trẻ.
Việc điều trị sẽ dừng lại khi trẻ được 10- 11 tuổi, hoặc sớm hơn tuỳ từng bé. Khi dừng điều trị, hormon sinh dục lại được cơ thể sản xuất trở lại và quá trình dậy thì bình thường sẽ lại bắt đầu, kinh nguyệt bắt đầu hoặc có trở lại sau 12 đến 18 tháng ngừng điều trị ở trẻ gái, trẻ trai vẫn có sự sản xuất tinh trùng bình thường.