Hôn nhân là ‘một điều nhịn chín điều lành’: Bất cứ ai có gia đình biết rằng phải có một số kỹ năng để giữ cho lứa đôi qua cơn sóng gió.
Nhiều người quyết tâm độc thân khi thấy bạn bè mình lập gia đình và rơi vào tâm trạng chán ngán, không chịu đựng nổi. Nhưng điều đó có đúng không?
“Này Bridget, tại sao lại có rất nhiều phụ nữ chưa lập gia đình ở tuổi 30?” cảnh bữa tiệc tối trong phim Diary of Bridget Jones là rất quen thuộc với bất cứ ai đã từng thấy mình chơ vơ trong một phòng đầy bạn bè đã lập gia đình.
Trong khi các nhà tâm lý học có thể không giải quyết được hoàn toàn vấn đề liệu hôn nhân có làm cho người ta tự thỏa mãn hay không (như những người bạn đã kết hôn của Bridget), hay là, thay vào đó, những người tự thỏa mãn sẽ có nhiều khả năng kết hôn hơn, nghiên cứu cho thấy trải nghiệm của việc cam kết và sống ổn định với một người khác thực sự có làm thay đổi tính cách của chúng ta cho nó tốt hơn và cho nó kém đi… cho đến khi cái chết chia rẽ hai người.
Có thể sẽ là có lý, nói cho cùng, việc ta công khai ràng buộc mình với một người khác cần sự chung thủy và ý nghĩ tích cực, chưa nói đến sự thay đổi cơ bản về lối sống đối với một số người, và dĩ nhiên sinh sống ngày ngày với cùng một người đòi hỏi một mức độ kiên nhẫn nhất định và ngoại giao.
Bất kể những tác động thay đổi tính cách con người của việc hôn nhân như thế nào, bạn sẽ nghĩ rằng câu hỏi đó nên được ưu tiên nghiên cứu vì trên khắp thế giới, hàng triệu người kết hôn mỗi năm.
Thực tế, nghiên cứu về câu hỏi này lại rất ít. Có lẽ là bằng chứng tốt nhất mà chúng ta có là từ một nghiên cứu mới đây của Đức, trong đó các nhà nghiên cứu đã xem xét những thay đổi tính cách trong số gần 15.000 người trong một khoảng thời gian bốn năm.
Điều quan trọng là 664 người tham gia đã kết hôn trong quá trình nghiên cứu cho phép Jule Specht tại trường Đại học Münster và các đồng nghiệp của bà thấy được tính cách của họ thay đổi như thế nào so với số người còn lại chưa lập gia đình.
Các nhà nghiên cứu cho thấy rằng những người đã lập gia đình biểu hiện sự giảm sút về các đặc tính hướng ngoại và giảm về tính sẵn sàng trải nghiệm so với những người khác.
Sự khác biệt này tương đối ít, nhưng tuy nhiên nó có thể cung cấp một số bằng chứng cụ thể để ủng hộ những nghi ngờ về những người độc thân cho rằng những người bạn đã kết hôn của họ không còn vui đùa nhiều như trước đây.
Mô hình này đã được bổ trợ, ít nhất là trong số phụ nữ, bởi một nghiên cứu trước đây và nhỏ hơn của Hoa Kỳ xuất bản năm 2000, trong đó các nhà nghiên cứu đã kiểm tra tính cách của hơn 2.000 người tham gia (trung niên) hai lần trong thời gian từ sáu đến chín năm.
Trong thời gian đó, 20 phụ nữ đã kết hôn và 29 người trong số họ ly dị. Trong những người đã kết hôn thì những người ly hôn cho thấy mức hướng ngoại và cởi mở tăng như thể được giải thoát khỏi vòng xiềng xích của hôn nhân. Những người đàn ông mới kết hôn, ngược lại, cho thấy những lợi ích so với những người bạn đã ly dị, đạt điểm cao hơn về sự tận tâm và thấp hơn về thần kinh.
Bất cứ ai đã lập gia đình (hoặc có cam kết quan hệ lâu dài) sẽ biết rằng phải có một số kỹ năng để đôi khi giữ cho con tàu lứa đôi qua nổi được cơn sóng gió gia đình. Chắc chắn rằng hôn nhân sẽ trau dồi những kỹ năng này. Đây chính là những phát hiện của một bài báo mới xuất bản năm nay.
Nhóm các nhà tâm lý học người Hà Lan, do Tila Pronk tại Đại học Tilburg lãnh đạo, lý luận rằng hai trong số những kỹ năng hoặc tính cách quan trọng nhất trong hôn nhân là tự kiểm chế (khả năng ngậm miệng vì lợi ích lâu dài của hôn nhân) và sự tha thứ (để bạn có thể vượt qua tất cả những lần mà bạn đời có ít nhiều sai sót, dù đó là vương vãi quần áo trên sàn nhà hoặc tán tỉnh người hàng xóm).
Các nhà nghiên cứu đã tuyển mộ 199 cặp vợ chồng vừa mới cưới, và trong vòng ba tháng sau đám cưới, đo mức tha thứ của từng bên đối tác (những người tham gia đánh dấu mức đồng ý của họ với những mục như “Khi bạn đời đối xử xấu với tôi, quan điểm của tôi chỉ là tha thứ và bỏ qua”) và mức tự kiểm chế (những người tham gia đánh dấu mức đồng ý của họ với những mục như “Tôi biết cách chống lại sự lôi cuốn”). Những người tham gia sau đó lặp lại các thử nghiệm này hàng năm, trong bốn năm tiếp theo.
Kết quả cho thấy rằng những người tham gia đã tăng mức tha thứ và tự kiềm chế trong quá trình nghiên cứu. Nói theo kiểu thống kê thì sự gia tăng tha thứ là ở mức trung bình, trong khi sự gia tăng tự kiềm chế là nhỏ, nhưng Pronk và nhóm của bà chỉ ra rằng chúng bằng với những lợi ích của tự kiểm chế được thấy ở những người đã hoàn thành các chương trình tâm lý được thiết kế riêng để làm tăng tính tự kiềm chế.
Những rung cảm thỏa mãn mà các cặp vợ chồng thường biểu hiện thì như thế nào? Bằng chứng có liên quan nhất ở đây là thuộc về các nghiên cứu về sự hài lòng với cuộc sống, hay hạnh phúc đã thay đổi như thế nào sau hôn nhân. Những người độc thân như Bridget Jones, tuổi hơn 30, sẽ vui mừng khi biết rằng trong khi mức độ hài lòng có tăng lên trong một thời gian sau khi kết hôn, nhưng nó thường trở lại vạch xuất phát sau khoảng một năm.
Tuy nhiên, đó là bức tranh chung, nhưng nó có thể không đúng với mọi người. Chúng ta thường nói về một số người có bản chất để làm chồng hay vợ (trong khi những người khác có vẻ phù hợp hơn với cuộc sống độc thân) và theo quan điểm này, bằng chứng cho thấy hôn nhân thay đổi hạnh phúc của một người như thế nào là tùy thuộc vào tính cách trước khi cưới.
Đối với một số người, hôn nhân có vẻ làm tăng hạnh phúc lâu dài: cụ thể là, những phụ nữ tận tâm và hướng nội hơn và những đàn ông hướng ngoại hơn thể hiện có sự gia tăng kéo dài sự hài lòng với cuộc sống sau hôn nhân, có lẽ là do lối sống mới của những người có gia đình phù hợp với các loại tính cách này, mặc dù điều này chưa được nghiên cứu.
Cuối cùng, ý tưởng phổ biến là c thì như thế nào? Có vẻ chắc chắn là như vậy khi bạn thấy các cặp vợ chồng lớn tuổi mặc quần áo thể thao đồng bộ giống nhau kiểu hài hước.
Điều đó hẳn là một huyền thoại. Nếu có như vậy, thì bạn có thể sẽ thấy ở những cặp vợ chồng đã cưới nhau lâu để có được tính cách của nhau. Nhưng khi các nhà nghiên cứu của Đại học bang Michigan đánh giá tính cách của hơn 1.200 cặp vợ chồng, họ thấy ít hoặc không thấy bằng chứng cho trường hợp này. Thực tế là những người có nhiều tính cách tương tự thì sẽ dễ kết hôn với nhau ngay từ đầu.
Tựu chung lại, nghiên cứu này cho thấy hôn nhân dẫn đến những thay đổi nhỏ về tính cách. Nhưng ở đây không nói gì về sự thay đổi cá nhân một cách đột ngột mà nó đi theo điều thường xảy ra sau đó: trẻ sơ sinh.
