Một số thói quen ở nơi làm việc ở Anh thường làm cho người mới đến thấy lúng túng, từ cách nói ‘làm ơn’ cho đến việc thường xuyên đi quán bia rượu. Sau đây là kinh nghiệm làm việc ở Anh để ứng xử trong cuộc sống nơi công sở.
Nếu bạn là người nước ngoài lần đầu làm việc ở Anh thì bạn phải thích nghi nhiều hơn so với những đồng nghiệp hay uống trà và sử dụng các từ như ‘bank holiday'(ngày nghỉ lễ) và ‘loo'(nhà vệ sinh).
Từ việc bạn có thường xuyên nói “làm ơn’ và ‘cảm ơn’ hay không tới việc lúc nào bạn tới cuộc họp triệu tập lúc 10 giờ sáng thì gần như mọi khía cạnh của công việc của bạn sẽ khác đi so với khi làm theo thói quen cũ, ngay cả khi bạn từ Hoa Kỳ đến.
Cảm ơn, làm ơn
Như tục ngữ nói, lịch thiệp chẳng mất gì. Thêm từ “làm ơn’ hoặc ‘cám ơn’ trong các câu nói hàng ngày làm cho công việc trôi chảy hơn nhiều, nhưng chúng ta dùng nó thế nào, và người ta tiếp nhận nó thế nào, lại phụ thuộc vào việc ta từ đâu tới.
Các nhà nghiên cứu ở các trường đại học Sussex và University College London có nghiên cứu sự hiện diện của từ ‘làm ơn’ trong 1350 thư đề nghị của các công ty ở Anh và Mỹ. Họ thấy người Anh sử dụng nhiều hơn người Mỹ hai lần.
Nghiên cứu này, sẽ được đăng trên tạp chí ‘Nghiên cứu về Lịch thiệp’, có vẻ ủng hộ nét chung là người Anh lịch thiệp hơn đồng nghiệp ‘ngông’ người Mỹ, tuy nhiên câu trả lời không hẳn đơn giản như vậy.
“Người Mỹ dùng ít từ ‘làm ơn’ hơn nhiều nhưng họ không vì thế mà cảm thấy đối tác là kém lịch thiệp,” tiến sỹ Lynne Murphy, đồng tác giả của nghiên cứu này và giảng viên ngôn ngữ học ở Đại học Sussex, nói.
Trong văn hoá công việc ở Anh, cái quan trọng là sử dụng đúng từ vào đúng hoàn cảnh, bà nói. “Những cụm từ công thức chuyển tín hiệu là ‘tôi sẽ làm việc này theo cách đúng đắn và lịch thiệp’ là quan trọng hơn trong văn hoá Anh, bà nói. Thí dụ, người Anh dùng cụm từ ‘please find attached’ (xin được gửi kèm theo đây) nhiều gấp 10 lần người Mỹ.
Nhưng Murphy thấy người Mỹ thường dễ dùng ‘làm ơn’ khi họ thấy có sự không cân xứng về quyền, thí dụ, giữa cha mẹ và con cái. Nó dễ làm ta có cảm giác như ta đang phải cầu xin hoặc cảm giác bề trên, bà nói. Thay vì vậy, người Mỹ hay nói ‘cám ơn’.
“Việc này cũng giống như văn hoá lịch thiệp của người Mỹ và rất có xu hướng cộng đồng, đó là làm cho người khác cảm thấy hài lòng và hài lòng với nhau,” bà nói.
Trong khi người Anh cũng có quan niệm tương tự, Murphy cho rằng ở họ quan trọng hơn là thừa nhận khoảng cách và vai trò giữa con người, bà nhận xét, việc này đang có thay đổi trong thế kỷ 21.” (Mặc dù có thể không nhanh như chúng ta nghĩ.)
Vậy người mới tới Anh phải làm gì? “Phải hiểu sâu sắc rằng bất kỳ khi nào có ai đó làm bạn cảm thấy khó chịu, thì rất nhiều khả năng là họ không có ý định như vậy.
“Trong rất nhiều trường hợp, trong giao thiệp giữa con người chỉ là các việc nhỏ nhặt.”
Phép lịch sự của người Anh không chỉ bao hàm trong ‘làm ơn’ và ‘cám ơn’, còn có cả cách biến hóa phức tạp của các lời nói ngắn và cách giải quyết các bất đồng mà người mới tới phải học để tránh thấy bối rối ở cơ quan.
Những thói quen lịch thiệp có thể phải trả giá. Một cuộc điều tra năm 2015 với 1.000 chủ hãng cho thấy sự lịch thiệp quá mức có thể làm các doanh nghiệp Anh trả giá hàng triệu bảng Anh, thí dụ, 20% những người được hỏi nói họ đã không phản đối một yêu cầu thanh toán lừa đảo khi chi tiêu.
Đến đúng giờ
Những người tới Anh làm việc từ những nước có quan niệm lỏng lẻo về họp hành và về hạn chót có thể sẽ thấy sốc.
Anh là một trong những nước đúng giờ trên thế giới, theo Erin Meyer, giáo sư ở INSEAD và tác giả của “Bản đồ Văn hóa”. Đến họp muộn không bao giờ được nhìn nhận tốt, chúng tôi luôn nhận thức xấu về những người không đúng giờ, bất luận người này có ý định tốt như thế nào.
Đi quán bia rượu sau 5 giờ chiều
Uống bia rượu từ lâu vẫn là một phần của văn hóa công việc ở Anh đến mức công ty chứng khoán đầu tư Lloyd của London đã bị đưa lên truyền thông thế giới vào tháng qua khi họ cấm người làm trong công ty uống rượu ban ngày.
Trong khi việc uống bia rượu ban ngày đang ít thường xuyên hơn trong hầu hết các ngành, và trong khi giới trẻ Anh nhìn chung uống ít hơn so với 10 năm trước thì nếu bạn vào gần hết các quán rượu trong thành phố vào ngày làm việc sau 5 giờ bạn rất dễ bắt gặp các đồng nghiệp đang nâng cốc trong đó.
Trong khi bia uống sau giờ làm việc có thể làm khăng khít tình cảm và giúp các chủ hãng và các thành viên ban lãnh đạo hiểu nhau thì uống nhiều quá là nguy hiểm, đặc biệt với người mới tới làm việc chưa làm quen với văn hoá công sở.
Và việc uống bia rượu cũng có thể làm cho những người không uống cảm thấy họ bị xa lánh.
