Bạn vừa tìm thấy một việc làm hợp ý – bạn được phép linh hoạt nghỉ sớm và hoàn tất các email tại nhà vào buổi tối. Về cơ bản là vậy – nhưng tại sao bạn luôn cảm thấy tội lỗi vì điều đó?
Đó là lời nguyền của giờ giấc làm việc linh hoạt.
Một số nghiên cứu cho thấy rất nhiều người làm việc theo thời gian linh hoạt luôn luôn ở trong trạng thái cảm thấy tội lỗi: Họ cảm thấy cần phải làm việc với thời gian dài hơn, cần làm nhiều hơn để chứng tỏ họ đang nỗ lực – thậm chí ngay cả khi chẳng có bằng chứng nào cho thấy họ cần phải làm thế.
“Trung bình, nhân viên được quyền tự quản thời gian lại là những người làm thêm giờ nhiều nhất,” Heejung Chung, nhà xã hội học và giảng viên chính sách xã hội tại Đại học Kent ở Anh Quốc cho biết.
Trong thực tế, nghiên cứu của Chung cho thấy người được sắp xếp làm việc theo thời gian linh hoạt thường làm thêm gần bốn giờ so với những người làm việc theo cách sắp xếp thời gian tiêu chuẩn định sẵn.
Một số người cảm thấy tội lỗi vì sự linh hoạt, và cảm thấy có trách nhiệm phải làm thêm giờ, vì những nhân viên được chọn làm việc theo giờ họ muốn là đặc ân theo cách nhìn của một số chủ lao động.
“Họ cảm thấy có nghĩa vụ phải chứng minh họ làm việc từ nhà hay làm việc tùy theo giờ họ muốn là hợp lý, bằng cách thể hiện họ làm việc đạt hiệu quả tương đương hoặc cao hơn,” Moen phân tích.
Ông Chung giải thích điều này theo cách khác. “Nói chung, nếu bạn được tự kiểm soát giờ giấc làm việc nhiều hơn, bạn thường có xu hướng lo lắng hơn khi bạn không làm việc – và điều này đặc biệt thường xảy ra với trường hợp nhân viên gần như có thể kiểm soát hoàn toàn chuyện làm việc ở đâu và khi nào.”
“Xu hướng lo lắng hơn thường xảy ra nhiều nhất ở những quốc gia có tỷ lệ thất nghiệp cao, thị trường lao động ít ổn định và nếu nhân viên không có khả năng đàm phán.”
Jennifer Tomlinson, Giáo sư về quan hệ giữa giới tính và việc làm tại Trường Kinh doanh thuộc Đại học Leeds, tin rằng xu hướng này mang tính văn hóa.
Ở các quốc gia nơi nhân viên có thể rời sở đi về nhà sớm và việc làm bán thời gian được coi là bình thường thì nhân viên ít cảm thấy áp lực, ít cảm thấy có lỗi.
Người lao động sẽ có nhiều cơ hội hơn trong việc chọn lựa cách làm với thời gian linh hoạt và ít cảm thấy có lỗi hơn ở các quốc gia có giá tiền công lao động theo giờ cao hơn, thị trường lao động ổn định hơn và giờ giấc trong văn phòng không quan trọng bằng việc bạn hoàn tất công việc. Đây là trường hợp thường thấy ở những nước như Pháp, Đan Mạch, Thụy Điển và Hà Lan – nhưng không nhiều lắm ở Anh Quốc hay Hoa Kỳ.
“Các quy định về lao động ở Hoa Kỳ chẳng hạn, cho phép chủ lao động được kiểm soát thời gian làm việc nhiều hơn,” Tomlinson cho biết.
Nỗi sợ linh hoạt
Với một số người trong chúng ta, bất cứ cơ hội nào có thể kiểm soát giờ lao động giúp ta dễ dàng hơn trong việc quản lý công việc và việc gia đình.
Chẳng hạn, trong một gia đình có cả hai cha mẹ đều đi làm, một người có thể làm việc lúc 7 giờ sáng và về nhà cùng giờ khi con tan trường, trong khi người còn lại có thể đến văn phòng lúc 10 giờ sáng để duy trì các sinh hoạt buổi sáng, rồi đi làm và về nhà trễ hơn.
Tuy nhiên, với nhiều nhân viên, nỗi sợ cảm giác mình vắng mặt trong công việc sẽ khiến họ ngồi lại văn phòng và sợ không dám yêu cầu được làm việc với thời gian linh hoạt.
“Có vài câu chuyện thành công về nhiều người chọn một thay đổi quan trọng khi họ đã ở tuổi 40 nhưng họ là những ngoại lệ chứ không phải là số đông,” một quản lý cấp cao ẩn danh tại một ngân hàng quốc tế lớn ở Sydney cho biết.
“Thực tế là hầu hết mọi người trong ngành ngân hàng đều cố gắng giữ được việc làm trong ngành nơi mà các giới hạn đã bị đẩy tới tối mức đa.”
Chỉ có khoảng 10% nhân viên người Úc thường xuyên làm việc từ xa, một tỷ lệ khá thấp theo tiêu chuẩn quốc tế, Rea Cooper, phó hiệu trưởng trường Kinh doanh thuộc Đại học Sydney nói.
Nhưng nghiên cứu của bà về chuyện nhân viên làm việc theo giờ linh hoạt trong một số các nghề và nhóm ngành thuộc giới văn phòng cho thấy những người làm việc này có hiệu quả rất cao.
“Rất nhiều báo cáo cho thấy ở các công ty không theo quy định tiêu chuẩn nào nhân viên làm việc chăm chỉ hơn, so với các đồng nghiệp làm việc theo giờ hành chính,” Cooper nhận định.
Đó là cảm giác mà rất nhiều nhân viên làm việc giờ giấc linh hoạt có thể thấy.
Vì thế, nếu lần tới bạn cảm thấy tội lỗi vì đã nghỉ sớm sau một ngày làm việc từ sớm, hãy nhớ là bạn không phải người duy nhất cảm thấy vậy đâu!
