Ván bài lật ngửa nội dung về quãng đời hoạt động của nhân vật lịch sử có thật ngoài đời – anh hùng liệt sĩ tình báo Phạm Ngọc Thảo.
Ván bài lật ngửa là bộ phim nhựa đen trắng 8 tập về đề tài tình báo do Xí nghiệp phim Tổng hợp Thành phố Hồ Chí Minh (nay là Hãng phim Giải Phóng) sản xuất trong những năm 1982–1987.
Bộ phim do Nguyễn Trương Thiên Lý (nhà văn, nhà nghiên cứu Trần Bạch Đằng) viết kịch bản, do Khôi Nguyên (Lê Hoàng Hoa) làm đạo diễn, có sự tham gia diễn xuất của các diễn viên Nguyễn Chánh Tín (vai Nguyễn Thành Luân), ca sĩ Thanh Lan và Thúy An (vai nữ điệp viên tình báo Thùy Dung – vợ của Nguyễn Thành Luân).
Nguyên tác kịch bản phim được đạo diễn Lê Hoàng Hoa chuyển thể từ bản thảo tiểu thuyết Giữa biển giáo rừng gươm của nhà văn Trần Bạch Đằng. Lê Hoàng Hoa đã sửa đổi khá nhiều chi tiết so với tiểu thuyết và đã đặt tên chính thức cho bộ phim là Ván bài lật ngửa.
Bộ phim thành công tới mức sau đó nhà văn Trần Bạch Đằng đã lấy nhan đề này đặt cho tiểu thuyết.
Năm 1982, bộ phim được bấm máy và quay xong tập 1. Tuy nhiên, vai nam chính không thành công lắm, vì vậy Trần Bạch Đằng đã chọn một nam diễn viên trẻ còn ít tên tuổi là Nguyễn Chánh Tín vào vai chính, vì “diễn xuất của Chánh Tín chân thật, tự nhiên và có một nét gì đó khác người”. Sự lựa chọn này hoàn toàn chính xác và đã đem lại sự thành công lớn cho bộ phim. Nguyễn Thành Luân trở thành vai diễn để đời của Nguyễn Chánh Tín.
Nữ diễn viên Thúy An vào vai Thùy Dung trong 3 tập đầu. Khi chuẩn bị quay tập 4 thì cô không thể tham gia do đang mang thai. Và ca sĩ Thanh Lan được đạo diễn Lê Hoàng Hoa chọn vào thay thế.
Góp phần không nhỏ tạo nên độ thăng hoa của bộ phim là những vai phụ như Thiếu tá Vọng, Gã đầu bạc, Bảy Cầu Muối…, và những diễn viên không chuyên như vai Lý Kai (của diễn viên quần chúng Cai Văn Mỹ), Ngô Đình Nhu (của Lâm Bình Chi), giám mục Ngô Đình Thục (của Đỗ Văn Nghiêm)… Nguyễn Chánh Tín kể lại: “Có người trong số họ là dân bán áo quần cũ trong chợ Soái Kình Lâm, cũng như chuyên đạp xe đi mua đồ lạc xoong. Nhưng đến khi họ nhập vai thì chính tôi cũng khiếp!”.
Năm 1986, kịch bản phim đã được chuyển thể ngược thành tiểu thuyết cùng tên và được tái bản nhiều lần. Nhìn chung phần nội dung trong phim chỉ là một phần đầu của tiểu thuyết. Ngược lại, nhiều tình tiết trong phim không có trong tiểu thuyết, và nhiều nhân vật phụ trong phim rất được yêu thích như trùm tình báo CIA Gã đầu bạc, Bảy Cầu Muối… cũng không có mặt trong tiểu thuyết.
Trong kịch bản phim và tiểu thuyết có khá nhiều nhân vật được đổi tên so với nhân vật thật bởi nhiều lý do. Trong tiểu thuyết, Trần Bạch Đằng chỉ ghi tên nhân vật chính là Chín T. để chỉ nhà tình báo Phạm Ngọc Thảo. Một số nhân vật khác được thay đổi tên như (kịch bản – tên thật):
Anh Hai – Lê Duẩn
Sáu Đăng – Nguyễn Đức Trí
Tướng Lâm – Lâm Văn Phát
Trung tá Vương – Vương Văn Đông
Đại úy Phan Lạc – Phan Lạc Tuyên
Trung tá Trần Ngọc – Trần Ngọc Châu.
Các tập phim Ván bài lật ngửa
Ván bài lật ngửa: Tap 1 – Đứa con nuôi vị giám mục (1982)
Ván bài lật ngửa: Tap 2 – Quân cờ di động (1983)
Ván bài lật ngửa: Tap 3 – Phát súng trên cao nguyên (1983)
Ván bài lật ngửa: Tap 4 – Cơn hồng thủy và bản tango số 3 (1984)
Ván bài lật ngửa: Tap 5 – Trời xanh qua kẽ lá (1985)
Ván bài lật ngửa: Tap 6 – Lời cảnh cáo cuối cùng (1986)
Ván bài lật ngửa: Tap 7 – Cao áp và nước lũ (1987)
Ván bài lật ngửa: Tap 8 – Vòng hoa trước mộ (1987)
