Cuộc chiến thương mại Mỹ-Trung đang được đẩy lên cao và có lẽ Bắc Kinh đang vận dụng bí quyết trong Binh pháp Tôn tử để đối phó với Mỹ.
Cuốn sách Nghệ thuật Đàm phán của Donald Trump có thể mang lại cho quý vị cái nhìn sâu sắc về cách ông đang đàm phán với Trung Quốc trong cuộc chiến thương mại hiện nay.
Một trong những triết lý kinh doanh của Trump được gọi là suy nghĩ tiêu cực – dự đoán kết quả tồi tệ nhất, và chuẩn bị cho nó.
“Tôi luôn tham gia các cuộc đàm phán và dự đoán điều tồi tệ nhất,” ông viết. “Nếu bạn lên kế hoạch cho điều tồi tệ nhất – nếu bạn có thể sống với điều tồi tệ nhất – thì điều tốt đẹp sẽ tự lo phần của nó.”
Nhưng Mỹ có thực sự chuẩn bị cho điều tồi tệ nhất mà Trung Quốc có thể gây ra?
Trong một đoạn clip phát trên Đài truyền hình Trung ương Trung Quốc, hiện đang lan truyền trên mạng xã hội nước này, cảm xúc chống Mỹ dường như đang ở đỉnh điểm.
“Trung Quốc không sẵn sàng, nhưng không sợ, để chiến đấu”, người dẫn chương trình nói. “Sau 5.000 năm bão tố – có trở ngại nào mà Trung Quốc vĩ đại nào không vượt qua được?”
Nhìn xa hơn nữa trong lịch sử Trung Quốc, có lẽ Bắc Kinh đang vận dụng một bí quyết trong cuốn cẩm nang cổ: Binh pháp Tôn tử.
Như tác giả Tôn Tử khuyên: “Nếu đối thủ của bạn có tính khí thất thường, hãy tìm cách chọc tức anh ta”.
Dưới đây là những gì Trung Quốc có thể làm để “chọc tức” “tính khí thất thường” của Tổng thống Trump trong cuộc chiến thương mại này.
Bán trái phiếu Mỹ
Trung Quốc là chủ sở hữu nước ngoài lớn nhất của trái phiếu chính phủ Hoa Kỳ, nhưng vào tháng Ba đã đẩy mạnh việc bán các trái phiếu này với tốc độ nhanh nhất trong hai năm rưỡi – theo dữ liệu từ Bộ Tài chính Hoa Kỳ.
Và Bắc Kinh có thể tiếp tục làm điều này – mặc dù sẽ phải trả giá.
Hu Xijin, tổng biên tập tờ Thời báo Hoàn cầu do Nhân dân Nhật báo – cơ quan ngôn luận của Đảng Cộng sản Trung Quốc xuất bản – viết trên Twitter: “Trung Quốc có thể ngừng mua sản phẩm nông nghiệp và năng lượng của Mỹ, giảm đơn đặt hàng Boeing và hạn chế thương mại dịch vụ của Mỹ với Trung Quốc. Nhiều học giả đang thảo luận về khả năng bán tháo trái phiếu Hoa Kỳ và cách thực hiện cụ thể. ”
Nhưng các nhà phân tích nói rằng việc này sẽ thực sự làm tổn thương Trung Quốc nhiều hơn.
Nói một cách đơn giản, nếu Bắc Kinh bán trái phiếu Mỹ thì nó sẽ làm mất giá đồng đô la Mỹ – và điều đó có khả năng gây bất ổn nền kinh tế Mỹ.
Nhưng điều đó sẽ không tốt cho Trung Quốc về lâu dài. Trung Quốc cần một nền kinh tế toàn cầu ổn định khi nền kinh tế của họ suy yếu – do đó, làm tổn thương Mỹ theo cách này, thực tế, cũng sẽ làm tổn thương Trung Quốc.
Bán trái phiếu Hoa Kỳ cũng sẽ phá giá đồng Nhân dân tệ của Trung Quốc. Và đây đang thực sự trở thành một mục tiêu của Trung Quốc.
Làm suy yếu đồng nhân dân tệ
Tiền tệ của Trung Quốc được kiểm soát, có nghĩa là nó không được giao dịch tự do. Ngân hàng trung ương hướng dẫn thời điểm thích hợp và sau đó giao dịch trong một phạm vi hạn hẹp quanh thời điểm này.
Trung Quốc đã phá giá đồng Nhân dân tệ trong những ngày gần đây, một động thái mà giới phân tích nói là tín hiệu cho thấy Trung Quốc sẵn sàng sử dụng tiền tệ như một công cụ để bù đắp tác động của thuế quan Mỹ.
Đồng tiền Trung Quốc càng yếu, hàng hóa của nó càng rẻ ở Mỹ. Về lý thuyết, điều này có nghĩa là nhiều người sẽ mua chúng hơn và các công ty Trung Quốc sẽ không phải chịu thiệt hại quá nhiều.
Nhưng nhược điểm là hàng nhập khẩu của Trung Quốc cũng sẽ trở nên đắt đỏ hơn – điều này sẽ ảnh hưởng đến hàng hóa như dầu mỏ và các nguyên liệu thô khác mà nước này cần để duy trì nền kinh tế. Đó là một sự cân bằng mong manh – và Trung Quốc đang ở một vị trí khó khăn.
Kìm hãm đầu tư nước ngoài
Đây là một lĩnh vực mà Trung Quốc thực sự có thể dùng để ‘nắn gân’ Hoa Kỳ.
Đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) là một yếu tố chính thúc đẩy tăng trưởng kinh tế của Trung Quốc – và nó cũng mang lại cổ tức cho các công ty nước ngoài đầu tư vào Trung Quốc, mặc dù môi trường kinh doanh đầy thách thức.
Tuy nhiên, Bắc Kinh có thể quyết định làm cho môi trường này trở nên khó khăn hơn.
Năm 2018, Trung Quốc là nước nhận vốn FDI lớn thứ hai trên thế giới và một khoản lớn trong đó đến từ Mỹ, ngay cả khi cuộc chiến thương mại giữa hai nước leo thang.
Tuy nhiên, theo báo cáo, Hội đồng Cải cách và Phát triển Quốc gia Trung Quốc có trách nhiệm quyết định ai sẽ được phép đầu tư vào nước này dựa trên các tiêu chí an ninh quốc gia.
Đó là một động thái quan trọng, bởi vì như thế Hội đồng này giờ có vai trò tương đương, ở một số khía cạnh, với Ủy ban Đầu tư nước ngoài Hoa Kỳ, (CFIUS) – cơ quan có nhiệm vụ đánh giá công ty nào có rủi ro bảo mật và công ty nào không.
Bắc Kinh sẽ coi những động thái mới nhất của Mỹ nhằm ngăn chặn Huawei vào thị trường Mỹ là sự phân biệt đối xử – và có thể làm cho các công ty Mỹ khó khăn hơn khi xin giấy phép hoạt động tại Trung Quốc, đánh giá người mua hàng do Mỹ sản xuất là không yêu nước, và kìm giữ hàng hóa Mỹ tại cảng và hải quan.
Dự kiến nhiều công ty Mỹ sẽ phải chịu sự giám sát mới khi đầu tư vào Trung Quốc.
Trung Quốc đã liên tục nói rằng không muốn chiến đấu – rằng họ bị Mỹ dồn vào chân tường.
Trên thực tế, ngay cả khi bạn tìm kiếm con số hàng hóa trị giá 60 tỷ đô la của Mỹ mà Bắc Kinh tăng thuế trong tuần này để trả đũa, quy mô tăng thuế ít hơn so với con số được công bố, theo Vinesh Motwani của Silk Road Research.
Vào tháng 12, Trung Quốc đã ngưng đánh thuế trả đũa xe cộ và phụ tùng ô tô và hiện vẫn chưa đánh thuế trở lại các mặt hàng này.
Các nhà phân tích nói rằng tín hiệu này cho thấy Bắc Kinh muốn thể hiện họ có đôi chút tin tưởng rằng có lý do để hai nhà lãnh đạo Donald Trump và Tập Cận Bình gặp nhau tại G20 ở Nhật Bản vào tháng Sáu.
Tuy nhiên, Binh pháp Tôn tử nói: “Hãy để kế hoạch của bạn tối tăm và không thể xuyên thủng như màn đêm, và khi bạn di chuyển, nó thình lình nổ ra như một tiếng sét”.
Có lẽ – nếu những cuộc đàm phán vào tháng Sáu không suôn sẻ – Trung Quốc sẽ chừa chỗ cho mình để có thể gây thêm áp lực lên Mỹ trong tương lai.
