Mọi người đều biết khác giới thì hấp dẫn, hoặc việc kết hôn làm người ta hạnh phúc. Nhưng một vợ một chồng có thực sự hạnh phúc lâu dài?
Những tháng mùa đông là thời gian phổ biến nhất trong năm để đính hôn – và ít nhất cũng là để bắt đầu ưu tiên việc tìm kiếm quan hệ. Nhưng hóa ra có thể như thế là lãng mạn không đúng cách.
Liệu việc hẹn hò trên mạng có làm cho bạn trông hấp dẫn hơn? Bạn và bạn đời mà giống nhau thì có tốt hơn không? Các cặp vợ chồng có thực sự hạnh phúc lâu dài? Chế độ một vợ một chồng có phải là lựa chọn tốt nhất?
Các câu trả lời có thể làm bạn ngạc nhiên. BBC Future đã tổng hợp một số phát hiện lý thú, mà phần lớn lại phản trực giác, lấy từ các nghiên cứu trên khắp thế giới.
Bạn không là một ‘loại người ‘ – và cũng chẳng ai như vậy
Hẹn hò qua mạng là một trong những cách phổ biến nhất để gặp được bạn đời – nhưng thật khó để cảm thấy thích một người trong số hàng triệu người. Có thể sẽ rất phấn khích khi biết rằng giữa dòng các bộ mặt lướt qua thì bộ mặt ta vừa thấy xong ảnh hưởng đến mức độ hấp dẫn của bộ mặt sắp tới.
Phát hiện này cho thấy nhận thức của ta về cái đẹp, không phải đã ăn sâu bám rễ, trên thực tế nó rất hời hợt. Vì vậy, nếu ai đó đang lướt xem ứng dụng hẹn hò, thì có thể sẽ là điều tốt khi ta được xem vô vàn ảnh đã được chọn và đẹp của những người khác.
Thực tế là những cái nhìn lướt như vậy trên ứng dụng hẹn hò, thường là rất nhanh, cũng có thể có lợi cho ta. Các nhà tâm lý học đã phát hiện ra rằng các khuôn mặt bị ‘hiệu ứng nhìn lướt’, nó làm cho khuôn mặt có vẻ hấp dẫn hơn khi ta chỉ nhìn qua loa. Lý do sâu xa, các nhà nghiên cứu nghi ngờ, là việc này sẽ khuyến khích ta phải xem kỹ lại những khuôn mặt mà ta chỉ mới xem qua vì sợ rằng ta đã bỏ lỡ một người bạn đời tiềm năng đặc biệt đẹp.
Những điều đối nghịch không phải luôn cuốn hút
Có một số đặc điểm có xu hướng có lợi để chia sẻ ở người bạn đời, nhưng phải không hoàn toàn đúng là những điều đối nghịch thì cuốn hút. Một số trong số đó là những đặc điểm thường phổ biến để có được ở một bạn đời bất luận bạn là thế nào, như là tính tình dễ chịu và không quá bất thường.
Nhưng đôi khi những đặc điểm tốt nhất để có được ở người bạn đời là tùy thuộc vào tính cách của bạn. Ví dụ, đối với những người có tính cách lo lắng và sợ bị bỏ rơi thì việc có tính cách này giống nhau sẽ làm quan hệ vợ chồng tốt hơn. Và các yếu tố khác, chẳng hạn như cách sinh hoạt hay ngủ sớm hoặc hay thức khuya, thì tốt nhất là cùng như nhau.
Nhưng đôi khi, việc tìm kiếm người bạn đời có tính cách giống mình có thể lại là không ổn. Ví dụ, nói về tính ngay thẳng tận tâm, nghiên cứu cho thấy rằng tốt hơn là một người có tính cách này nhiều hơn (hoặc ít hơn) chút ít so với người kia- nó giúp sẽ 2 người bằng cho nhau.
Đúng, hôn nhân làm bạn hạnh phúc hơn – nhưng không phải là mãi mãi
Nếu bạn và đối tác rất hợp nhau, có thể 2 người sẽ lấy nhau. Nhưng điều đó có ý nghĩa gì đối với tính cách riêng và hạnh phúc của bạn?
Nghiên cứu cho thấy rằng hôn nhân tạo ra những thay đổi lâu dài đối với tính cách con người. Một nghiên cứu kéo dài 4 năm với 15.000 người Đức cho thấy sau khi kết hôn, người ta ít cởi mở và hướng ngoại hơn – một mô hình có lẽ đã quá quen thuộc với những người bạn của những người mới cưới.
Mặt tốt là những người mới cưới nói là họ tự chủ hơn và vị tha hơn – là những phẩm chất cần thiết để duy trì mối quan hệ lâu dài. Nhưng tất nhiên, đó chỉ là quan điểm của riêng họ. Còn người bạn đời có đồng ý như vậy không thì lại là vấn đề khác.
Về sự hài lòng thì sao? Nó có thể đến từ việc những người bạn đã kết hôn thực sự nghĩ rằng họ hạnh phúc hơn – ít nhất là trong một thời gian. Sự hài lòng về cuộc sống vợ chồng có được tăng lên sau khi kết hôn – nhưng sau một vài năm, sự hài lòng này quay trở lại mức cơ bản ban đầu.
Nghiên cứu cũng cho thấy điều ngược lại của hiệu ứng hài lòng của đời sống vợ chồng: người ta cũng trải nghiệm những thay đổi về tính cách sau khi kết thúc một mối quan hệ lâu dài.
Thí dụ các nghiên cứu về những người trung niên trải qua một cuộc ly hôn cho thấy phụ nữ trở nên hướng ngoại và cởi mở hơn sau khi cắt đứt quan hệ với chồng.
Mặt khác, đàn ông lại không xử lý việc chia ly được tốt bằng. Họ dễ trở nên hay lo lắng và thận trọng hơn sau khi ly hôn. Và nói chung, những người ly hôn, cả nam và nữ, dễ trở nên ít đáng tin cậy hơn sau khi chia tay.
Nó cũng hoạt động theo hai chiều – cũng như sự chia ly làm thay đổi tính cách bạn, thì tính cách bạn cũng ảnh hưởng đến cách phục hồi sau chia ly. Những người hướng ngoại dễ tái hôn nhanh hơn, trong khi những người thần kinh lo lắng có xu hướng trải qua một loạt các mối quan hệ ngắn sau khi ly hôn.
Một tương lai lãng mạn rộng mở hơn
Tất nhiên, hôn nhân một vợ một chồng không phải là lựa chọn duy nhất. Luyến ái đa nguyên, một kiểu quan hệ có hơn hai người tham gia, có thể là một xu hướng đang phát triển. Không như sự gian lận trong mối quan hệ hôn nhân đơn nguyên, trong luyến ái đa nguyên thì điều này xảy ra công khai và có sự đồng ý.
Nghiên cứu đã chỉ ra rằng các cặp luyến ái đa nguyên duy trì được tình bạn bền chặt hơn bên ngoài cuộc sống tình yêu của họ so với các cặp vợ chồng đơn nguyên. Một nghiên cứu qua mạng cũng cho thấy những người trong mối luyến ái đa nguyên thường hay thực hành tình dục an toàn hơn.
Nhưng nếu bản thân bạn không thuộc luyến ái đa nguyên, xin đừng lo – bạn không đang bỏ lỡ mọi niềm vui. Những người bị cuốn hút vào mối luyến ái đa nguyên có thể chỉ đơn giản là họ cởi mở hơn với nhiều mối quan hệ hơn (kể cả tình bạn) từ khi bắt đầu.
Và nghiên cứu đã cho thấy, nhìn chung, những người trong mối luyến ái đa nguyên có ít nhiều cùng một trạng thái hài lòng tâm lý và chất lượng quan hệ giống như các cặp đôi một vợ một chồng.
