Cách tốt nhất kiểm tra tinh trùng mạnh hay yếu là xét nghiệm, tuy nhiên bạn vẫn có thể tự đánh giá sơ bộ tại nhà qua các biện pháp kiểm tra bằng mắt thường.
Trước hết, nên nhớ đối với người khỏe mạnh, thì số lượng tinh dịch xuất ra trong mỗi lần quan hệ là 2 – 5ml.
Khi được xuất tinh, tinh trùng tự hóa lỏng sau 30 phút. Bạn đừng vội mừng nếu tinh trùng không hóa lỏng, đặc quánh, lúc này tinh binh của bạn gặp vấn đề, mất khả năng di chuyển.
Cụ thể các dấu hiệu tinh trùng mạnh hay yếu qua quan sát bằng mắt thường:
- Tinh dịch loãng, số lượng ít: tinh dịch không có độ dính và nhớt đặc trưng mà loãng như nước vo gạo là dấu hiệu gợi ý sự suy giảm bất thường về số lượng, chất lượng tinh trùng gây ảnh hưởng lớn đến khả năng sinh sản ở nam giới.
- Tinh dịch vón cục: tình trạng này có biểu hiện là tinh dịch xuất hiện những hạt trắng nhỏ như hạt cơm, khi bóp thấy mịn như bột. Tinh dịch ở trạng thái này khiến tinh trùng dễ bị chết và khó di chuyển để thụ tinh cho trứng.
- Tinh dịch bị đông đặc: khi ở nhiệt độ 37oC, tinh dịch từ trạng thái sệt, quánh sẽ hóa lỏng sau khoảng thời gian chưa tới 60 phút. Nếu tình trạng hóa lỏng không diễn ra hoặc chỉ hóa lỏng một phần thì đó là dấu hiệu cho thấy tinh dịch bị đông đặc, và tình trạng này khiến tinh trùng khó di chuyển đến gặp trứng, gây ảnh hưởng đến kết quả thụ thai.
- Tinh dịch có màu sắc bất thường: màu sắc của tinh dịch cũng là một trong những tín hiệu cảnh báo về sức khỏe sinh sản, nếu xuất hiện các màu sắc bất thường là dấu hiệu cho thấy cần đi thăm khám bác sĩ chuyên khoa càng sớm càng tốt để xác định nguyên nhân và điều trị kịp thời.
Cách phòng tránh tinh trùng yếu
Không có cách nào để chắc chắn tránh được tình trạng tinh trùng yếu, tuy nhiên có một số điều có thể giúp phòng tránh phần nào tình trạng này:
- Duy trì cân nặng hợp lí: một số nghiên cứu cho thấy tăng chỉ số khối của cơ thể (body mass index – BMI) có mối liên quan với sự suy giảm chất lượng và khả năng di động của tinh trùng.
- Chế độ ăn lành mạnh: lựa chọn nhiều rau xanh, trái cây giàu chất chống oxy hóa có thể giúp cải thiện sức khỏe của tinh trùng.
- Phòng tránh các bệnh lây truyền qua đường tình dục (sexually transmitted infections – STIs): các bệnh lây truyền qua đường tình dục, chẳng hạn như chlamydia và lậu, có thể gây vô sinh ở nam giới. Để phòng tránh, hãy giới hạn số lượng bạn tình và sử dụng bao cao su mỗi khi quan hệ tình dục, hoặc tốt nhất là chung thủy với một bạn tình duy nhất không mắc bệnh.
- Tránh tình trạng căng thẳng: căng thẳng có thể làm giảm khả năng hoạt động tình dục và ảnh hưởng tới các nội tiết tố cần cho việc sản xuất tinh trùng.
- Sống năng động: những hoạt động thể chất ở mức trung bình đã có thể giúp làm tăng hoạt độ của những enzyme chống oxy hóa, giúp bảo vệ cho tinh trùng.
- Không hút thuốc lá: hút thuốc lá có hại tới rất nhiều khía cạnh sức khỏe. Nếu không thể bỏ thuốc lá, hãy tìm sự trợ giúp từ bác sĩ.
- Giới hạn đồ uống có cồn: rượu và các đồ uống có cồn có thể làm giảm nồng độ testosterone và ảnh hưởng lên tinh trùng. Nếu uống rượu hay các đồ uống có cồn, hãy tự giới hạn số lượng uống ở mức vừa phải.
- Cẩn thận với các độc tố: phơi nhiễm với thuốc trừ sâu, chì và các chất độc khác có thể ảnh hưởng tới số lượng và chất lượng tinh trùng. Nếu bắt buộc phải làm việc, tiếp xúc với độc chất, hãy thật cẩn thận, ví dụ như mặc quần áo và trang bị bảo hộ, tránh để da tiếp xúc trực tiếp với hóa chất.
- Mặc thoáng mát: tăng nhiệt độ bìu có thể gây hại tới quá trình sản xuất tinh trùng. Mặc dù lợi ích chưa được chứng minh đầy đủ, nhưng không mặc đồ lót chật, giảm thời gian ngồi, hạn chế xông hơi hoặc tắm nước nóng, hạn chế để bìu tiếp xúc với các vật ấm nóng (chẳng hạn như laptop) có thể giúp tăng chất lượng tinh trùng.
