Khi mà “thùng thuốc súng” dải Gaza đã phát nổ, chiến tranh có thể lan rộng ở Trung Đông thì người ta không khỏi đặt câu hỏi: rốt cuộc, Dải Gaza thuộc về nước nào?
Dải Gaza một dải đất hẹp giữa Israel và Ai Cập, cạnh Biển Địa Trung Hải. Dải Gaza có diện tích khoảng 365 km², chiều dài khoảng 41 km và chiều rộng từ 6 đến 12 km. Dân số của Dải Gaza ước tính khoảng 2,3 triệu người, chủ yếu là người Palestine. Nó được mô tả là một trong những nơi đông dân nhất trên Trái đất. Phần lớn những người sống ở Gaza còn trẻ, với gần 65% dân số dưới 24 tuổi.
Dải Gaza không thuộc bất kỳ quốc gia nào, nhưng nó được Chính quyền Palestine tự quản. Israel kiểm soát không phận và đường bờ biển của Dải Gaza, trong khi Ai Cập kiểm soát biên giới phía nam của Dải Gaza.
Kể từ năm 2007, Israel đã áp đặt lệnh phong tỏa trên không, trên bộ và trên biển đối với Dải Gaza với lý do hành động này là cần thiết để bảo vệ đất nước khỏi các cuộc tấn công của Hamas. Gaza được bao quanh bởi những bức tường bê tông và hàng rào dây thép gai.
Ai kiểm soát Dải Gaza?
Dải Gaza là một trong hai vùng lãnh thổ được Palestine chỉ định, vùng còn lại là Bờ Tây. Nó được chia thành 5 tỉnh: Thành phố Gaza, Bắc Gaza, Rafah, Deir el-Balah và Khan Younis.
Năm 1947, Liên hợp quốc mới thành lập đã ban hành “Kế hoạch phân vùng cho Palestine” nhằm chia đất – khi đó được gọi là Palestine – thành một quốc gia Ả Rập và một quốc gia Do Thái, nhằm đáp ứng mong muốn về một quê hương Do Thái và sự di cư của hàng trăm ngàn người Do Thái từ khắp nơi trên thế giới.
Điều này đi ngược lại ý muốn của người dân Ả Rập Palestine tại địa phương và các quốc gia Ả Rập xung quanh.
Sau khi thành lập nhà nước Israel vào năm 1948 và cuộc chiến tranh Ả Rập-Israel sau đó, Israel đã chiếm đất từ nhà nước do người Ả Rập Palestine phân bổ và cuối cùng sở hữu 77% tổng lãnh thổ. Hơn một nửa dân số Ả Rập Palestine đã bị trục xuất hoặc chạy trốn tị nạn đến Gaza, Bờ Tây và các nước lân cận.
Gaza nằm dưới sự kiểm soát của Ai Cập từ năm 1948 cho đến năm 1967.
Israel sau đó giành quyền kiểm soát và chiếm đóng Dải Gaza và Bờ Tây sau chiến thắng trong Chiến tranh Sáu ngày năm 1967 chống lại các nước láng giềng Ả Rập là Ai Cập, Jordan và Syria.
Liên Hiệp Quốc xếp Israel vào danh sách quốc gia chiếm đóng lãnh thổ Palestine.
Chuyển nhanh sang năm 2006, Hamas đã giành chiến thắng trong cuộc bầu cử ở Gaza trước đối thủ đảng Fatah. Họ đã kiểm soát Gaza kể từ đó. Không có cuộc bầu cử nào được tổ chức sau đó và Hamas duy trì quyền kiểm soát chính trị.
Hamas, vốn bị Mỹ và nhiều nước khác coi là tổ chức khủng bố, đang nỗ lực thành lập một nhà nước Hồi giáo độc lập ở Palestine lịch sử. Nó không công nhận Israel và đã yêu cầu Israel chấm dứt việc phong tỏa Gaza và chấm dứt việc chiếm đóng các vùng lãnh thổ của người Palestine.
Trong nhiều năm, Hamas kêu gọi tiêu diệt Israel nhưng đã ban hành hiến chương mới vào năm 2017 với động thái được coi là nỗ lực nhằm tiết chế hình ảnh của tổ chức này. Nó loại bỏ ngôn ngữ xung quanh sự hủy diệt của Israel nhưng vẫn kêu gọi toàn bộ Palestine lịch sử – bao gồm cả Israel – được giải phóng.
Hamas là một trong hai lực lượng chính trị lớn ở lãnh thổ Palestine, lực lượng còn lại là Fatah, trước đây được gọi là Phong trào Giải phóng Dân tộc Palestine. Fatah vẫn nắm quyền kiểm soát Chính quyền Quốc gia Palestine ở Bờ Tây do Israel chiếm đóng.
