Dấu hiệu bệnh ung thư ở trẻ em nếu phát hiện sớm, chẩn đoán đúng và kế hoạch điều trị thích hợp sẽ mang lại kết quả điều trị ung thư cho trẻ em tốt hơn rất nhiều…
Ung thư là gì?
Ung thư là một nhóm các bệnh liên quan đến việc phân chia tế bào một cách vô tổ chức và những tế bào đó có khả năng xâm lấn những mô khác bằng cách phát triển trực tiếp vào mô lân cận hoặc di chuyển đến nơi xa (di căn). Di căn là nguyên nhân gây tử vong chính của ung thư.
Ung thư không đồng nghĩa với tử vong. Hiện nay, kết quả điều trị ung thư nói chung đã được cải thiện rõ rệt, trong đó nhiều loại ung thư có tỉ lệ khỏi cao, bệnh nhân sống khỏe mạnh, phát triển bình thường và thành công trong cuộc sống sau này.
Việc phát hiện bệnh sớm, chẩn đoán đúng và kế hoạch điều trị thích hợp sẽ mang lại kết quả điều trị ung thư cho trẻ em tốt hơn rất nhiều.
Tại sao trẻ em bị ung thư?
Nguyên nhân gây bệnh của nhiều loại ung thư chưa được xác định rõ. Các bác sĩ hiếm khi biết tại sao người này bị ung thư và người kia thì không; tuy nhiên, các nghiên cứu đã chỉ ra một số yếu tố làm tăng nguy cơ gây ung thư. Ở người lớn, yếu tố nguy cơ bao gồm hút thuốc, béo phì và các yếu tố môi trường.
Ở trẻ em, yếu tố nguy cơ rất khác nhau và thay đổi tùy loại bệnh, ít khi do một nguyên nhân cụ thể nào mà có sự tương tác phức tạp giữa biến đổi di truyền và các yếu tố môi trường.
Người tiếp xúc với tia xạ liều cao, hóa chất như benzen,… có nguy cơ bị ung thư cao hơn.
Một người có một hoặc nhiều yếu tố nguy cơ không có nghĩa là người đó sẽ mắc bệnh ung thư. Đa số mọi người có nhiều các yếu tố nguy cơ nhưng không tiến triển thành bệnh.
Dấu hiệu bệnh ung thư ở trẻ em
5 bệnh ung thư phổ biến ở trẻ em
Theo GS.BS Nguyễn Chấn Hùng, Chủ tịch Hội Ung thư Việt Nam, khoảng 50% bệnh nhi ung thư mắc ung thư máu và ung thư hạch. Số còn lại gồm các loại bướu đặc. Khác hẳn người lớn, bướu mọc từ các tế bào non thời kỳ thai phôi gọi là bướu nguyên bào ở trẻ từ 0-5 tuổi, nằm ở thận, mắt, ở gan, buồng trứng và tinh hoàn. Các bướu não gặp ở trẻ em bất kể tuổi nào.
Nghiên cứu công bố năm 2018 của nhóm bác sĩ Ngô Thị Thanh Thủy, Nguyễn Minh Kim, Khoa Nội 3, Bệnh viện Ung bướu TP HCM, cho thấy năm 2017 viện có 541 trẻ điều trị nội và ngoại trú. Phần lớn trẻ bị ung thư ở độ tuổi 0 đến 5. Bé gái và bé trai có tỷ lệ mắc bệnh tương đương nhau.
Trong số này, 5 loại bệnh ung thư thường gặp nhất gồm bệnh bạch cầu cấp với 134 trẻ (24,8%). Có 57 bệnh nhi u não, xếp thứ hai. Đứng thứ ba là lymphoma với 53 bệnh nhi. Bướu nguyên bào thần kinh có 47 ca, bướu tế bào mầm 45 bệnh nhi.
Tỷ lệ mắc các loại bệnh ung thư trẻ em ở khoa Nội 3 gần giống với phân bố trên thế giới. Chỉ khác, số bệnh nhi lymphoma đứng hàng thứ 3 ở Bệnh viện Ung bướu TP HCM trong khi trên thế giới bệnh này đứng thứ 5 các loại ung thư trẻ em.
Đây là loại ung thư thường gặp nhất ở trẻ em, còn gọi là ung thư máu. Nguyên nhân là do tủy xương sản sinh các bạch cầu bất thường, chúng không thực hiện đúng chức năng bình thường của tế bào bạch cầu, và ngày càng lấn chiếm các tế bào bạch cầu lành khác khiến trẻ dễ bị nhiễm trùng.
Triệu chứng nhận biết: Cha mẹ hãy chú ý khi con bị sốt dai dẳng, dễ bầm tím, mệt mỏi, làn da nhợt nhạt, sụt cân, dễ chảy máu và bầm tím, đau xương khớp, vv… và đưa con đi khám ngay khi có những triệu chứng này.
Dấu hiệu ung thư hạch (u lympo)
Loại ung thư này phát sinh từ hệ miễn dịch (hệ lymphô). Nhiều tế bào lymphô bất thường sản sinh lan tràn khắp cơ thể đe dọa tính mạng.
Các triệu chứng gồm: hạch to không đau ở cổ, nách, bẹn, sụt cân không lý do; nóng sốt; đổ mồ hôi đêm; ho khó thở đau ngực; mệt mỏi, đau và đầy bụng.
Bệnh u não là loại u đặc hay gặp nhất và là loại u thường gặp ở trẻ em, chỉ đứng hàng thứ hai sau bệnh ung thư máu. Các bậc phụ huynh chớ coi thường khi thấy con thường xuyên bị nhức đầu, nôn mửa, thay đổi tính tình, có vấn đề về tầm nhìn hoặc ngôn ngữ. Hãy đưa con đi khám để bác sĩ chẩn đoán chính xác nhất và tư vấn phác đồ điều trị phù hợp.
Dấu hiệu ung thư thận ở trẻ em (bướu Wilms)
Bướu Wilms, còn gọi là Bướu nguyên bào thận, là một trong những ung thư thường gặp nhất ở trẻ em. Bướu thường gặp ở trẻ từ 1 đến 5 tuổi, là ung thư thận thường gặp nhất ở độ tuổi này.
Dấu hiệu cha mẹ cần chú ý: trẻ đau bụng hoặc bụng to, bác sĩ khám có thể thấy bướu ở bụng. Thông thường bướu Wilms được phát hiện khi cha mẹ thấy trẻ đau bụng hoặc bụng to, hoặc bác sĩ khám thấy bướu ở bụng. Trẻ có thể bị nóng sốt, tiểu ra máu…
Với trẻ, tiến triển của bệnh ung thư khá phức tạp do khối u thay đổi dựa theo tốc độ phát triển của bé. Ngoài việc thẩm định tình trạng thể chất, trẻ còn cần được làm xét nghiệm nước tiểu và xét nghiệm máu, chụp CT hoặc chụp X-quang, lấy mô khối u để khám nghiệm bằng kính hiển vi (chẩn đoán bệnh lý học).
Một số trẻ cần phải làm sinh thiết tủy xương. Việc xét nghiệm chẩn đoán ban đầu có tính chất sống còn trong việc điều trị hiệu quả các bệnh ung thư nhi nhằm chọn đúng phương pháp phẫu thuật, hóa trị, xạ trị hay tiến hành ghép tủy. Nếu ung thư được phát hiện ở giai đoạn sớm, trẻ có nhiều cơ hội được cứu sống hơn.
