Sao nào sáng nhất trong Hệ mặt trời? Tất nhiên, ngôi sao xuất hiện sáng nhất đối với tất cả chúng ta trên Trái đất là Mặt trời.
Có một ngôi sao trong hệ mặt trời của chúng ta – chính là Mặt trời. Đây là cách thức hoạt động của nó – chúng ta sống trên một hành tinh (Trái đất), nằm trong một tập hợp các hành tinh xoay quanh một ngôi sao (hệ mặt trời). Hệ mặt trời này và hàng tỷ hệ mặt trời và các ngôi sao khác tạo nên thiên hà.
Mặt trời của chúng ta chỉ có kích thước trung bình. Có những ngôi sao lớn hơn hàng trăm lần nhưng tất nhiên, chúng ở rất xa chúng ta.
Có thể sẽ thú vị hơn khi nghĩ về việc các ngôi sao sáng như thế nào, mà không quan tâm đến việc chúng nhìn từ Trái đất như thế nào. Xét cho cùng, Trái đất yêu quý của chúng ta không ở một vị trí đặc biệt trong vũ trụ, vì vậy thật không công bằng khi xếp hạng Mặt trời là sáng nhất chỉ vì nó là Trái đất gần nhất (?). Giả sử chúng ta có thể đặt tất cả các ngôi sao ở cùng một khoảng cách với chúng ta. Vậy thì sao nào sẽ là sáng nhất?
Hãy tưởng tượng bạn đang ở trên một chiếc thuyền trên đại dương vào ban đêm và bạn nhìn thấy một ánh sáng. Làm thế nào bạn biết ánh sáng thực sự là như thế nào? Đó là một ánh sáng yếu trên một chiếc thuyền gần đó hay một ánh sáng rực rỡ trên một hòn đảo xa xôi? Nếu bạn biết nó cách bao xa, thì bạn có thể biết nó thực sự sáng như thế nào. Nhưng bây giờ giả sử là đêm sương mù. Trong trường hợp đó, việc đánh giá độ sáng thực sự của ánh sáng khó hơn nhiều, vì bạn không biết bao nhiêu ánh sáng bị sương mù chặn lại.
Để tìm ra độ sáng thực sự của một ngôi sao, các nhà khoa học cần biết ánh sáng đó cách ta bao xa. Mặc dù có một số cách rất thông minh để đo khoảng cách đến các ngôi sao, nhưng nhìn chung chúng chỉ hoạt động tốt đối với các ngôi sao nằm trong vùng lân cận của dải ngân hà của Mặt trời. Những ngôi sao ở xa hơn chúng ta, việc đo khoảng cách của chúng một cách chính xác là quá khó. Để biết một ngôi sao thực sự sáng như thế nào càng thực sự khó bởi có một loại sương mù loang lổ giữa các ngôi sao – không gian không thực sự trống rỗng. Mặc dù nó không hoàn toàn giống như sương mù trên Trái đất, khí và bụi trong không gian có thể làm mờ ánh sáng của các ngôi sao. Không có cách nào để biết bao nhiêu sương mù giữa các vì sao này đang chặn ánh sáng, không có cách nào đáng tin cậy để khám phá độ sáng thực sự của một ngôi sao.
Mặc dù chúng ta không biết ngôi sao nào thực sự sáng nhất, nhưng chúng ta biết một số ngôi sao rất sáng. Bạn có thể thấy một trong số ngôi sao sáng đó vào bất kỳ buổi đêm rõ ràng nào trong mùa hè này. Deneb là phía đông bắc của ba ngôi sao tạo thành một nhóm lớn và dễ nhìn thấy được gọi là Tam giác mùa hè. Trong khi Deneb tỏa sáng nhất trong chòm sao Cygnus (chòm sao Thiên nga), còn có 17 ngôi sao khác phát sáng rực rỡ hơn trên bầu trời đêm của chúng ta. Nhưng Deneb ở xa Trái đất hơn nhiều so với hầu hết các ngôi sao khác mà bạn thấy và người khổng lồ này sáng hơn Mặt trời khoảng 100.000 lần. Nếu Deneb có cùng khoảng cách với Trái đất như Vega (sao Chức nữ), một ngôi sao khác trong Tam giác mùa hè, thì nó không chỉ vượt trội hơn tất cả các ngôi sao và hành tinh có thể nhìn thấy vào ban đêm, mà thậm chí nó còn đủ sáng để nhìn thấy vào ban ngày!
Và Deneb phải trả giá đắt cho sự tỏa sáng rực rỡ. Nó đang sử dụng hết nhiên liệu sao với tốc độ dữ dội và nó sẽ tự bốc cháy sau khi xuất hiện tương đối ngắn như một ngôi sao trong thiên hà của chúng ta. Trong khi Mặt trời (và Trái đất) đã hơn 4,5 tỷ năm tuổi, Deneb là một ‘đứa trẻ’ chỉ vài triệu năm tuổi. Và nó sẽ chỉ tồn tại thêm vài triệu năm nữa trước khi nó chết một cái chết ngoạn mục. Trong khi đó, những ngôi sao ít sặc sỡ hơn nhưng điển hình hơn như Mặt trời sẽ tiếp tục cuộc sống yên tĩnh hơn, cuối cùng tỏa sáng có lẽ dài gấp 1000 lần so với Deneb.
Hãy nhớ vào mùa đông, khi bạn đang nhìn chằm chằm vào chòm sao Orion, để nghĩ về hai ngôi sao sáng nhất ở đó: Betelgeuse màu đỏ và Rigel trắng. Giống như Deneb, chúng có thể chói lòa vượt Mặt trời như một tia sáng le lói bên cạnh đốm lửa của que diêm.
